معرفی بخشی از قوانین و مقررات بین المللی رشته ورزشی والیبال برای علاقه مندان به این رشته ورزشی برای مطالعه به ادامه مطلب مراجعه فرمائید . 

______________________________________________________

زمین و خطوط آن : زمین والیبال باید دارای مسافت 18 در 9 متر مربع است و نباید هیچگونه مانعی در آن وجود داشته باشد . فاصله ی زمین بازی تا سقف 7 متر تعیین شده است (تصویر 3-9).

خطوط زمین : خط کشی زمین باید به عرض 5 سانتی متر باشد . اطراف و حریم آن 3 متر است و نباید هیچگونه مانعی در آن باشد (اخیراً به 5 متر افزایش یافته است).

خط وسط : خطی است به عرض 5 سانتی متر که دو زمین را از یکدیگر جدا می کند .

خط یک سوم : در هریک از نیمه های زمین در فاصله ی سه متری خط وسط و به موازات آن خطی به طول 9 متر و عرض 5 سانتی متر کشیده می شود. اخیراً این خط در هر دو سمت زمین به صورت 5 خط مقطع به سمت بیرون زمین امتداد دارد.

منطقه ی سرویس : این منطقه از دو خط 5 در 15 سانتی متر تشکیل شده است . این دو خط 20 سانتی متر با خط انتهایی زمین فاصله دارد و درست در راستای خط طولی زمین کشیده می شود .

تور : تور باید یک متر عرض و 9/50 متر طول داشته باشد . سرتاسر بالای تور از یک نوار سفید پارچه ای دو لایه و به عرض 5 سانتی متر بافته شده است . این تور از شبکه های مربع شکل ،که طول هر ضلع آن 10 سانتی  متر است درست شده و بایک سیم فنری محکم به دو سر پایه وصل می شود . ارتفاع آن برای زنان 2/24 و برای مردان 2/43 متر است .

نوار سفید جانبی و آنتن ها : دو نوار به پهنای 5 سانتی متر و طول یک متر ، که کاملاً عمود بر خط طولی است و در دو جانب زمین کشیده می شود به قسمت خارجی هر یک از نوارها یک آنتن وصل می گردد ،این آنتن قابلیت ارتجاعی دارد و نشکن است . فاصله بین دو آنتن 9 متر است . هر یک از آنتن ها 1/8 متر طول و تقریباً یک سانتی متر عرض دارد . 80 سانتی متر از طول آن در قسمت بالای تور و یک متر باقی مانده در داخل تور قرار می گیرد. این آنتن به طور متناوب با رنگ های قرمز و سفید ، نارنجی و سفید ،سفید و سیاه و ... رنگ آمیزی می شود.

توپ والیبال : توپ باید کاملا کروی و از یک لایه ی چرم نازک و نرم پوشیده شده باشد . رنگ توپ باید یکنواخت باشد . انتخاب رنگ روشن برای توپ ، در سالن مناسب تر است . محیط توپ از 65 تا 67 سانتی متر و وزن آن از 260 تا 280 گرم تعیین شده است .

نحوه استقرار بازیکن ها در زمین : وقتی سرویس زده می شود بازیکنان هر دو تیم باید در دو ردیف سه نفری مستقر شوند . سه نفر ردیف جلو ، که در واقع نزدیک تور قرار دارند و به بازیکن ها خط جلویی معروف اند . آن ها مناطق 2،3و 4 را اشغال می کنند . همچنین سه نفری که در عقب قرار می گیرند به بازیکن های خط عقب شناخته می شوند و در مناطق 1،6 و 5 مستقر می شوند .

در شروع مسابقه نحوه ی استقرار بازیکن ها در مناطق مختلف از سوی مربی در ورقه ی آرایش (ارنج) تیم ثبت می شود .در این آرایش ، بازیکنی که در منطقه ی 3 است در واقع بین بازیکن سمت راست(منطقه ی 2) و بازیکن سمت چپ (منطقه ی 4) قرار می گیرد . همچنین در خط عقب ، بازیکن منطقه ی 6 نیز در وسط بازیکن منطقه ی 1 و 5 مستقر می شود .

فراگیران می توانند آرایش بازیکن ها را در تصویر 3-10 ملاحظه کنند . نکته ی مهم دیگری که باید به آن توجه نمود این است که بازیکن های خط جلو وعقب باید در یک وضعیت صحیح درزمین مستقر شوند . نحوه ی ایستادن این بازیکن ها طوری است که الزاماً باید بازیکن عقب در هر شرایطی عقب تر از بازیکن جلویی خود قرار گیرد .

گفتنی است ، پس از اجرای سرویس ، هریک از بازیکن تیم ها ، در هرقسمتی که مایل باشند می توانند مستقر شوند .

تغییر آرایش تیم (چرخش) : تیمی که قادر باشد توپ را برای سرویس زدن به دست آورد . باید موافق عقربه ی ساعت تغییر آرایش دهد . تصویر 3-11 نحوه ی چرخش بازیکن ها را نشان می دهد . ضمناً لازم است ، تیمی که توپ را از دست می دهد هیچگونه چرخشی نداشته باشد ، و این حالت تا زمانی حفظ می شود که تیم نتواند توپ را برای سرویس زدن به دست آورد .

تشکیلات داوری :

این تشکیلات عبارت اند از :

-داور اول

-داور دوم

-نویسنده (منشی)

-مسئول تابلو امتیازات

- چهار نفر خط نگهدار

در واقع یک بازی رسمی در سطح بین المللی و به طور استاندارد به کمک 8 نفر اداره خواهد شد .

تعداد ست ها در یک مسابقه : کلیه مسابقات بین المللی در سه ست از پنچ ست برگزار می شود و بازی با برد سه ست به وسیله ی یکی از طرفین خاتمه می یابد . همچنین در مسابقاتی که به صورت دو ست از سه ست انجام می شود برای برنده شدن دو ست کافی است .

انتخاب زمین یا سرویس : قبل از شروع هر مسابقه ، بین کاپیتان های هر دو تیم برای انتخاب زمین یا توپ به منظور سرویس زدن ، با یک سکه قرعه کشی می شود . تیمی که برنده قرعه می شود ، برحسب شرایط مسابقه ، در انتخاب سرویس یا زمین آزاد سات .

عبور از خط وسط زمین : هنگامی که توپ در جریان بازی قرار دارد، چنان چه هر قسمت از بدن بازیکن (به استثنای پاها) زمین مقابل را لمس کند خطا محسوب می شود. اما چنانچه یک یا هردو پای بازیکن روی خط یا در بالای آن قرار گیرد خطا محسوب نمی شود ، باتوجه به تصویر 3-12 فراگیران می توانند مقررات عبور پا از خط وسط را بهتر مورد بررسی قرار دهند . عبور پا مربوط به بازیکن تیم الف است .

تفاوت بازیکنان خط عقب و جلو : بازیکن های خط جلو یعنی مناطق 2،3 و 4 حق حمله و دفاع روی تور را دارند ، ولی بازیکن های خط عقب یعنی مناطق 1،6 و 5 مجاز نیستند در منطقه ی یک سوم (3متری) زمین به این کار مبادرت نمایند . در هر صورت بازیکن های خط عقب در منطقه ی یک سوم نمی توانند توپی را ، که از ارتفاع تور بالاتر است ، به زمین مقابل ارسال کنند،مگر این که ،توپ در ارتفاع کم تر از تور باشد. در عوض این بازیکن ها مجازند از پشت منطقه ی یک سوم در هر وضعیتی توپ را بزنند و آن را مستقیماً به زمین مقابل بفرستند .

امتیاز بازی : در هر ست از مسابقه ، وقتی امتیاز یکی از تیم ها به 25 رسید در آن ست برنده است . باید یادآور شد که سقف امتیاز درست های اول تا چهارم 25 است و برای برنده شدن لازم است که یک تیم از تیم مقابلش دو امتیاز جلوتر باشد. در ست پنجم هم ،مانند سایر ست ها ، بازی به صورت رالی (رفت و برگشت توپ به منظور کسب امتیاز) انجام می شود.

امتیاز برنده شدن 15 است و لازم است تیم برنده در این حالت دو امتیاز از تیم مقابل جلوتر باشد (مثلا 16-14 یا 17-15 و... تا آخر) .

زمان استراحت : وقتی توپ از جریان بازی خارج شد ، مربی یا کاپیتان تیم می تواند با نشان دادن علامت مخصوص (با دست ها) به داور اول یا داور دوم نسبت به در نظر گرفتن زمان استراحت اقدام نماید . چنانچه علامتی داده نوشد ، داور بازی را شروع خواهد کرد .

در هرست هریک از تیم ها حق دارند از دو زمان استراحت که هرکدام به مدت 30 ثانیه است ، استفاده نمایند . در مسابقات رسمی بین المللی و ... تیم ها از زمان استراحت های مختلف دیگری استفاده می کنند.

زمان تعویض : وقتی توپ از جریان بازی خارج شد ، مربی یا کاپیتان تیم می تواند با نشان دادن علامت که (با دست ها) ،نسبت به تعویض بازیکن های مورد نظر اقدام نماید ، در هر ست مسابقه هر تیم می تواند از شش تعویض استفاده کند .

منبع : کتاب آموزش والیبال ، نوشته حسین توسلی صص (50-56)

گرداورنده : عادل خوجه