خبرگزاری ورزش والیبال

بخش دوم

تکنيک ساعد

معمولاً هنگامى که توپ، پائين‌تر از ناحيهٔ کمر قرار مى‌گيرد و در حال نزديک شدن به زمين است، اين فن کارآئى بيشترى پيدا مى‌کند. همچنين وقتى که توپ در اثر يک ضربهٔ محکم با سرعت زياد هدايت مى‌شود، مى‌توان با اجراء تکنيک ساعد آن را به خوبى مهار کرده، سپس با وارد کردن نيروئى مناسب آن را به محل دلخواه ارسال نمود.

نگاهى کوتاه به تاريخچهٔ اين فن روشنگر اين مطلب است که در آغاز پيدايش واليبال، توپ‌هائى که پائين‌تر از حد کمر بازيکنان قرار مى‌گرفت، با قسمت کف هر دو دست دريافت و ارسال مى‌گرديد. ولى چون چنين دريافتى معمولاً با مکث همراه بود و علاوه بر آن سرعت توپ باعث جدا شدن دست‌ها مى‌شد، اين شيوه دوام چندانى نيافت. سپس اهل فن روش ديگرى را ابداع کردند که موجب شد مکث توپ در داخل دست‌ها کاهش يابد، با اين روش توپ‌هائى که در سطح پائين‌ بدن قرار داشت با پشت دست‌ها دريافت و ارسال مى‌شد. اما به مرور زمان و افزايش سرعت توپ اين روش نيز کارآئى خود را از دست داد، زيرا سرعت توپ دست‌هاى دريافت کننده را از يکديگر جدا مى‌کرد و در نتيجه مانع ارسال توپ به محل دلخواه مى‌گرديد. سرانجام ژاپنى‌ها فنى را ابداع کردند که توانست جوابگوى همه نارسائى‌هاى مورد نظر باشد و اين بود که فن ساعد در ميان علاقمندان به اين ورزش مرسوم گشت.

آموزش فن ساعد

در اين بخش از تکنيک به‌دليل شباهت زياد آن با فن پنجه، سعى مى‌شود از شرح وضعيت‌هاى مشابه اين فنون صرف‌نظر شود و تا جاى امکان تنها به نکاتى توجه گردد که مخصوص فن ساعد باشد. بنابراين لازم است در هنگام تمرين فنون ساعد، تذکرات لازم در اين‌باره از سوى مربيان به فراگيران داده شود. براى يادگيرى اين فن بايد به اين موارد توجه شود:

- چهار انگشت دست عادت در داخل دست ديگر قرار داده مى‌شود، آنگاه شست‌ها به هم نزديک شده و در امتداد هم وضعيت ساعد را به‌وجود مى‌آورند (تصوير زير).

- سطح برخورد توپ با دست‌ها هر قدر بيشتر باشد، به همان اندازه ارسال توپ به هدف موردنظر از دقت بيشترى برخودار است.

- براى ايجاد سطح وسيع در ناحيهٔ ساعد، کافى است دست‌ها را از ناحيه مچ به‌طرف پائين بکشيد.

- در کليه حالات، ساعد و بازوى فراگير در امتداد يکديگر قرار دارند و هيچ‌گاه دست‌ها از ناحيهٔ مفصل آرنج خم نمى‌شوند (دست‌ها کاملاً راست و کشيده هستند).

- در هنگام دريافت توپ، چنانچه فراگير شکم و شانه‌هاى خود را به سمت داخل بکشد، شرايط آسان‌ترى براى دريافت او به‌وجود مى‌آيد.

- محل اصلى دريافت توپ کاملاً روى ساعد فراگير مى‌باشد، اين محل تقريباً به قطر دو انگشت بالاتر از مچ دست‌ها است.

- بالاتنه هم به سمت جلو متمايل است و پشت فراگير کاملاً صاف و سر به سمت بالا قرار دارد.

- فاصله پاها نسبت به هم اندکى بيش از اندازهٔ عرض شانه‌ها مى‌باشد.

در دريافت و ارسال توپ در وضعيت روى سر، بالاتنه تقريباً عمود بر پاها مى‌باشد.

وضعيت استقرار پاها

به‌طور کلى با اتخاذ سه روش مى‌توان نسبت به دريافت و ارسال توپ با ساعد اقدام کرد. البته لازم به يادآورى است که اين شيوه‌ها براى اجراء فن پنجه نيز مناسب مى‌باشد. بديهى است فراگيران برحسب عادت خود (راست دست و چپ دست بودن) شيوه مناسب را اتخاذ مى‌کنند. اين روش‌ها عبارت است از:

- پاى چپ جلو و پاى راست عقب

- پاى راست جلو و پاى چپ عقب

- هر دو پا موازي.

۱.دريافت توپ با ساعد:

معمولاً توپ‌هائى که داراى سرعت هستند و در ناحيه کمر و پائين‌تر از آن قرار دارند با ساعد دريافت مى‌شوند. وقتى توپ در ميدان ديد فراگير قرار گرفت، دست‌ها در جهت مسير توپ در وضعيت آماده مى‌باشند. در واقع مرحله دريافت با توقف کوتاه توپ در دست‌ها همراه است که اين امر موجب کاهش سرعت توپ شده، در نتيجه به افزايش کنترل آن کمک مى‌کند. در اين حالت وزن، بيشتر روى پاى عقبى متمرکز مى‌شود و زواياى اهرم‌هاى بدن کم‌تر شده، مرکز ثقل به زمين نزديک‌تر مى‌گردد (تصوير زير)

۲. ارسال توپ با ساعد:

پس از دريافت توپ بلافاصله مرحله ارسال شروع مى‌شود. در اين مرحله فراگير در نظر دارد توپ دريافتى را به‌طرف هدف معين ارسال کند. معمولاً ارسال توپ با هدايت دست‌ها به سمت جلو انجام مى‌شود. لازم به ذکر است که هدايت دست‌ها پس از جدا شدن توپ از ساعد نيز ادامه داشته، تا حدامکان به‌ دنبال توپ کشيده مى‌شود. انتقال وزن بدن از پاى عقب به پاى جلو در هدايت توپ به هدف موردنظر کمک قابل توجهى مى‌کند. در اين وضعيت برخلاف مرحله دريافت، زواياى اهرم‌هاى بدن بيشتر (بازتر) شده، مرکز ثقل بدن نيز به سمت بالا هدايت مى‌شود (تصوير زير).

اجراء ساعد

۱.اجراء ساعد در بالاى سر:

چنانچه بخواهيم توپ به‌صورت ساعد در بالاى سر دريافت و يا ارسال شود، بايد نکات زير مورد توجه قرار گيرد:

- در اين حالت بالاتنه تقريباً عمود بر اهرم‌هاى پا است.

- زاويهٔ دست‌ها نسبت به بدن تقريباً ۹۰ درجه است.

- کليهٔ اصول دريافت و ارسال توپ نيز در اين حالت رعايت مى‌شود (تصوير زير).

۲. اجراء ساعد به سمت پشت:

در شرايط بازى اجراء اين فن نسبت به ساير فنون ساعد کم‌تر مشاهده مى‌شود. ولى چنانچه بخواهيم توپ به‌صورت ساعد به سمت پشت ارسال شود، لازم است نکات زير مورد توجه قرار گيرد:

- در اين حالت زاويهٔ بالاتنه نسبت به پاها بيش از ۹۰ درجه مى‌باشد.

- زاويهٔ دست‌ها نيز نسبت به بدن از ۹۰ درجه بيشتر بوده، در حالات مختلف اين زاويهٔ گاهى به ۱۸۰ درجه مى‌رسد.

- دست‌ها در مسير توپ هدايت مى‌شوند و ارسال‌کننده مى‌تواند از بالاى سر مسير حرکت توپ را مشاهده نمايد (تصوير زير).

ادامه دارد...

تمرینات برای تکنیک ساعد در ورزش والیبال / آموزش تصویری